Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрлігі
Республикалық
ғылыми-педагогикалық
кітапхана

"Оқуға құштар мектеп" жобасын іске асыру мақсатында қысқы демалыс кезінде «Қыста кітап оқимыз, жадымызға тоқимыз» атты іс-шараларды ұйымдастыруға арналған әдістемелік ұсынымдар - 10-11 класс

Құрметті балалар!

Бізбен бірге кітап қиял әлеміне ұмытылмас саяхаттар жасауды ұсынамыз. Сіз қысқы демалыс кезінде бізбен достасып, көптеген, қызықты, тартымды іс-шаралармен айналысып, барлық құрдастарыңызға ерекше қысқы демалыс туралы айтасыз деп үміттенеміз!!!

Мектеп мұғалімдері:

  • оқу – білімнің адам өміріндегі маңызы туралы түсінік бере отыра оқушының кітапқа деген көзқарасын көтеруге ықпал беру;
  • оқуға, білім алуға деген ынталарын дамытуын күнделікті өз сабақтары мен тәрбие сағаттарында айта жүру міндеттеледі.
  1. Кітапханаға, кітап дүкеніне барыңыз немесе жақын досыңыздың жеке кітапханасымен мұқият танысыңыз.
  2. Өзіңізге ұнайтын кітаптардың тізімін жасаңыз және олардың эмблемасын салыңыз.
  3. Өз таңдауыңызға сай кітаптарды таңдап алыңыз немесе үлкендердің көмегіне жүгініңіз. Біз сіздерге таңдау жасауға көмектесеміз! (кітаптардың тізімін төменде табасыз).

Қыс - ең тамаша жыл мезгілі. Аяғымыздың асты сықырлаған қарға толы. Ағаштар аппақ тон киген. Барлығы жарқырап, күн сәулесі түскенде ерекше шағылысып, әдемі көрінеді. Аязды күндері күн күлімдегенімен, бойыңды жылыта алмайды. Ал қыста орман қандай тамаша! Шыршалар ұзын тон киген, қайыңдар күмістен шапан жамылған, тіпті томарлар да қалпақ киген. Ормандағы аппақ қардан орман жануарларының ізін көруге болады.

СІЗДІҢ КІТАП ӘЛЕМІНЕ ТАРТАТЫН МИССИЯҢЫЗ:

Құрметті дос! Қыстың аязды күндері терезеден ұзақ қарап, қыстың келбетін тамашалап отырып көріңдерші. Біз білмейтін әлі талай қызық бар секілді. Сондықтан болар әр жыл сайын қыс мезгілін асыға күтетініміз бар

Бірақ түнде сүйікті креслоларыңызға керемет кітаппен жайғасып жақсы көңіл-күй сыйлауыңызға мүмкіндік бар. Ыңғайлы жайғасып, қысқы көңіл-күй сыйлайтын біз ұсынған кітаптардың бірін таңдаңыз. Атмосфералық қиял, ойын кітаптары, нонфикс - қыстағы сағынышты жеңуге және көмектесетініне біз сенімдіміз.

  1. Өзіңізді жаңа нәрсе жасауға шақырыңыз және бұрыннан кейінге қалдырған нәрсені жасаңыз!
  2. Қысқы демалысты қызықты және пайдалы өткізіңіз!
  3. 3.Жақсы көңіл-күймен бастаңыз, демалыс атмосферасын және нағыз қысқы демалысты құрыңыз!
  4. Оқу, жасау, сурет салу, сюжеттер, оқығандар туралы әңгімелер ойлап табу!

 

  1. Абайдың поэмалары: «Ескендір», «Масғұт», «Әзімнің әңгімесі
  2. Жүсіпбек Аймауытов шығармашылығы. «Қартқожа», «Ақбілек» романдары
  3. Бауыржан Момышұлы. «Ұстаз», «Ұшқан ұя»
  1. Жүсіпбек Аймауытов шығармашылығы. «Қартқожа», «Ақбілек» романдары
  1. Ә.Кекілбаевтың шығармашылығы, «Аңыздың ақыры» романы
  1. М.Мағауин шығармашылығы, «Шақан-шері» романы, «Аласапыран» романы
  2. Ш.Айтматов шығармашылығы, «Алғашқы ұстаз» повесі
  3. Ұ.Есдәулетов шығармашылығы, өлеңдері
  4. М.Сәрсеке шығармашылығы, «Қаныш Сәтпаев» роман-эссесі
  5. А.Кемелбаева шығармашылығы, «Шашты» әңгімесі
  6. Т.Сұлтанбеков шығармашылығы, «Көшпелі алтын» әңгімесі
  7. Оразақын Асқар шығармашылығы, «Шетте жүрген бауырларға» өлеңі
  8. Жәркен Бөдешұлы шығармашылығы, «Жалғыз» поэмасы
  9. Қ.Жұмаділов шығармашылығы. «Тағдыр» романы
  10. Ш.Құсайынов шығармашылығы, «Томирис» драмасы
  11. Стивен Кови "7 навыков высокоэффективных людей"

Абайдың поэмалары: «Ескендір», «Масғұт», «Әзімнің әңгімесі» бұл үш поэманың бәрі де ақынның қазақ өмірінен, соның ішінде бұрынғы шығармаларындай, өз ортасы, өз дәуірінің болмысынан алған шығармалары емес. Үшеуі де шығыстық дастан аңыздардан немесе ертегілік тақырыптардан алынған.

Ақбілек романы. Ақбілек ойлары. Қартқожа романы. Ақбілектің ойы арқылы өрбиді. Ақбілек қазақ әдебиетінің тарихында өзіндік орын алатын шығарма. Ақбілек романының ұстанып отырған нысанасы – әйел теңдігі.

«Аңыздың ақыры» романының лирикалық, романтикалық сипаты мол. Романның сюжеті үш кейіпкердің (Əмірші, ханша, шебер) төңірегінде өрбитін тарихи аңыз-əңгімеге құрылған. Жазушы өзіне таныс аңыз-əңгімені жалаң баяндаушы емес, ол аңыздық желіні жаңаша түсіндіріп, жаңғыртып, сол арқылы адам жанының терең иірімдерін ашқан композициясы күрделі, психологиялық салмағы бар дербес туынды жасайды.

Көп жұрт М.Мағауин­нің “Шақан-Шерісінің” көркемдігі оның Абай атындағы Мемлекеттік сыйлықты иеленген “Аласапыран” тарихи роман-дилогиясынанда асып түсті деген алып-қашпа сөзді әлі күнге айтып қалып жүреді. Бірақ мұндай сөздерге жазушының өзі баспа жүзінде тоқтау салғанында білеміз. Осы арада айтайық, М.Мағауиннің «Алаш мұраты» атты ұлттық идеяны алтын қазық еткен атаулы шығармаларының ішіндегі ең толағайы, ауқымы кеңі, көлемі де зоры, кемеңгерлігі де мол ұлт тарихына терең бойлап, ғасырлар тұңғиығынан інжу-маржанды сыр тартқан, халқымыздың рухани мәдениетіндегі айтулы оқиға болған “Аласапыранроманы екендігі даусыз.

«Ұ. Есдәулетов адам жанының қалтарыс-түкпірлерін, оның моральдық сапасын анықтауға, сол арқылы адамды ойлантуға, оның ар-ожданының айналадағы құбылыстарға үнемі сергек болуына күш салып, сол үшін беймаза күй кешеді. Осы беймазалық оны мына алыс пен жұлысқа, тартыс пен таласқа толы көпір өмірдің сырттай бақылаушысы, сырттай баға берушісіне емес, соның ыстығына күйіп, суығына тоңа білетін бел баласына айналдырған.

Айтматов жазушы М. О. Әуезовтың мол салалы, кең арналы шығармашылығына ой айтқан «Ұстаз туралы сөз» атты мақаласында (Біздің Мұхтар. - А., 1976) «Абай жолы» эпопеясының бас кейіпкері – Абай тұлғасына тоқтала келіп: «Абай секілді ой-арманы азат, шетсіз ақындық, шексіз адамдық тұлғаның өзін қоршаған ожар, топас тоңмойын топпен тартысқа түсуі және мұндағы сирек ұшырасатын жаңалық пен тазалық Абайды дүниежүзілік трагедияның шыңына шығарады...»

М.Сәрсеке роман-эссесінің идеологияшыл қыспаққа ұшырамай, жал-құйрығы күзелмей, авторлық ой-тұжырымдар тұншықтырылмай, толық нұсқасында жарық көруі және көз қуанып, көңіл сүйсінетіндей болып басылуы, ең алдымен тәуелсіздігіміздің шапағаты екеніне шек жоқ.

Талғамның әр түрлі екендігі белгілі. Мысалы, кейбіреулер бір нәрсені қандай да бір жолмен шабыттандыратын әдемі сөз ретінде қабылдайды. Басқалары үшін ойын-сауық кейіпкері алдыңғы қатарда тұрады. Ал кейбіреулері жылы жерде ойын жинақтау үшін кітап оқуды ұнатады.

Тағы бір ескеретін жайт!

Кітапты оқуға қызықтыра түсу мақсатында балалармен ойын түрінде, сайыс түрінде іс- шаралар тиімді. Нәтежесінде баланың ойлау өрісі артады, өз ойын қысылмай еркін жеткізеді, табандылық, тапқырлық қасиеттерді қалыптастырады. Жыл сайын оқушылардың кітапқа деген қызығушылығын арттыру мақсатында "Үздік оқырман" байқауы өткізіліп тұрады. Оқушыларға ұлы тұлғалардың поэзиясын насихаттау, халқына қызмет етудің үлгісін көрсету мақсатында 5-11 сынып оқушылар арасында қазақ тілі мен әдебиет пән бірлестігімен бірлесе отырып Абай, Оралхан, Махамбет, Мұқағали, Мағжан, Ілияс оқуларына оқушыларды көбірек қатыстырып, өлеңге деген қызығушылығын арттыру керек екенін ұмытпағанымыз жөн. Кітап оқу баланың ой - өрісін кеңейтеді, ойлауға үйретеді, сөйлеу қабілетін, есте сақтауын, қиялын дамытады, танымдық және дамытушылық қызметін анықтайды. Баланы кітап оқуға көбірек баулу және пайдалы оқу үшін, ең басты балаларға кітапты сүюге көмектесіп, алдын ала бос уақытында оқитын кітаптарының тізімін белгілеп, оны ата - анасы өздері ұсынуға болады.

Бұл Сізге жаңа Қазақстанда жаңаша өмір сүруге, қиял мен шабытқа толы жаңа кеңістіктің есігін ашады деген сенімдеміз! Біз ересек адамдар, мұндай тізімді жасай отырып, ерік-жігермен күресуге, өзінің өміріне мақсат қоя білетін көркемдік сынға төтеп бере алатын жеткіншектер талғамына нұқсан келтірмеуге тырыстық.

БІЗ ҚҰМАРЛЫҚПЕН ЖӘНЕ БАР ЫҚЫЛАСПЕН ОҚИМЫЗ!

БІЗДІҢ ҰРАНЫМЫЗ: ҚОРШАҒАН ӘЛЕМДІ БІРГЕ ТАНУ

  1. Мен сізге оқуға арналған 15 кітапты ұсынамын.
  2. Сіз тізімделген кітаптардың ішінен таңдап, осы кітаптарды оқисыз: Бұл сіздің ең сүйікті кітаптарыңыз болсын!
  3. Оқыдыңыз ба? Керемет! Оқығандарыңыз туралы өз пікіріңізді құрдастарыңызбен бөлісіңіз. Ол үшін арнайы хабарлама жасалады: TikTok, кітаппен фотосуреттер үшін - instagram, booktrailer, Facebook, жеделхаттар және т. б.
  4. Демалыста кітап оқып, қысқы фотосуретті есте сақтаңыз! Оны сынып тобына және әлеуметтік желілерде орналастырыңыз:
  5. Ата-анаңызбен, тәрбиешілеріңізбен немесе құрдастарыңызбен бірге оқырман күнделігін бастаңыз:

(Күнделіктің ең қысқа нұсқасы-оқылған кітаптардың тізімі. Сіз күнделікке өз әсерлеріңіздің жазбаларымен, дәйексөздер мен толықтыра аласыз, олар кейіннен эссе үшін пайдалы болуы мүмкін. Егер әдебиет мұғаліміне сұрақтар туындаса, оларды да жазыңыз. Оқу күнделіктерін жүргізудің бірыңғай стандарты жоқ, таңдау мұғалім, балалар мен ата-аналарға байланысты.)Аталған күнделік Сізде бар болуы мүмкін, өйткені алдыңғы ұсынымда жасауыңыз әбден мүмкін.

  • кітаптың атауы, авторы;
  • сізге не ұнады, қандай кейіпкерлер сізге ұнады және қайсысы керісінше жағымсыз сезімдер тудырды;
  • сіз өзіңіз салған суреттерді қоса аласыз;
  • кітапты оқуға қанша уақыт кетті (оқудың басталу және аяқталу күні)

Әлеуметтік желілерде жалпы хэштегті іске қосыңыз#« Қыста кітап оқимыз, жадымызға тоқимыз», # «Оқуға құштар мектеп-қысқы демалыста».

Өткізу уақыты: біз 2023 жылдың 29 желтоқсанынан 2024 жылдың 07 қаңтары аралығында бастаймыз.

Ол үшін 5 қарапайым тапсырманы орындау керек:

1. Үйде оқуды жайлы және жағымды етіңіз! Сіз әдетте қайда оқисыз (жауабын алдын-ала білемін), деген менде. Сіз жайлы оқу орнын жасағыңыз келеме? Содан кейін қыс мезгілі үйді өзгертудің тамаша уақыты! Кез - келген идея жұмыс істейді: - әдемі жастық, шай немесе кофе шыны аяқтарын, жайлы көрпе немесе кітап стендін, кез-келген басқа аксессуарларды сатып алуға болады. Өзіңіздің шығармашылық идеяңызға сай үйде оқу бұрышын жасап, өз қолыңызбен әдемі етіп безендіруге болады. (үйдегі шыршаны өз талғамыңызбен безендіріңіз)

2. Демалыста кітап оқып, қысқы фото суретті есте сақтаңыз! Және оны сынып тобына орналастырыңыз.

3. Егер сіз ата-анаңызбен демалуға кетсеңіз, жолға қызықты кітап алып шығуды ұмытпаңыз!!! Бізге "саяхатшы" кітабыңызды көрсетіңіз! Қысқы демалыс кезінде кітаптың суретін түсіріңіз! Қыс мезгілі туралы және кітап тақырыбындағы кез-келген шығармашылық тәсіл қабылданады!

4. Сүйікті кітап кейіпкерінің портретін салыңыз,кітап қайырымдылығы-кітап сыйлаңыз! Алдыңғы тармақтың жалғасында-қосымша кітаптарды қалалық кітапханаға немесе басқа мекемеге (қарттар үйі, балабақша) апаруға болады. Немесе кітапты достарыңызға немесе жақындарыңызға беріңіз!

Бұл да өте жағымды және жақсы көңіл-күй сыйлайды!

5. Кітап үшін жаңа бетбелгі сатып алыңыз немесе қолдан жасаңыз!

Сіз әлемдегі ең әдемі және қолайлы бетбелгіні жасай аласыз, ол әр уақытта сізге тек қуаныш сыйлайтын болады!

Құрметті ата-аналар мен педагогтар!

  • Бүгінгі балалар аз оқиды, сондықтан біздің негізгі міндет- қыс мезгілінде көлемді шығармаларды оқып, оларды келесі оқу жылына қалдырмауды қадағалау. Баланың алдын-ала оқып, содан кейін ұмытып кетуінен қорқудың қажеті жоқ. Баланы еркін оқуға қызықтырыңыз. Егер кітап әлде қашан оқылған болса, онда кейбір үзінділерді еске түсіріп, оқушының жадындағы ақпараттарды жаңарту тиімді әрі үнемді.
  • Оқу-бұл ең алдымен баланың кітаппен қарым-қатынасы, жеке іс-әрекетінің көрінісі.
  • Бірақ егер бала сапарға шықса, аудио кітапты тыңдауға да рұқсат етіледі. Электрондық кітап форматы да мүмкін. Әрине, бұл төтенше шара. Егер отбасы демалысқа кетсе, бұл өте ыңғайсыз. Мұндағы ұсыныс біржақты: еңбастысы-шығармамен танысу, ал қағаз тасығышта немесе электронды түрде бұл басқа мәселе.

Сізге керемет қысқы танымды демалыс тілейміз!!!